UOKiK z nowymi uprawnieniami

Nowe przepisy są rezultatem dostosowywania polskiego prawa do unijnego rozporządzenia w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego. Zakaz ten uniemożliwia unijnym przedsiębiorcom dyskryminowania konsumentów, m.in. ze względu na kraj ich pobytu, czy przynależności państwowej. Oznacza to, iż polskim konsumentom nie można zabraniać np. dokonywania zakupów w sklepach internetowych innych unijnych przedsiębiorców. Ta sama zasada dotyczy polskich przedsiębiorców, którzy nie mogą blokować unijnych konsumentów w swoich sklepach. Regulacja ma na celu zrównanie praw konsumentów w całym Europejskim Obszarze Gospodarczym (UE, Norwegia, Islandia i Liechtenstein).

W przypadku naruszenia powyższego zakazu to właśnie UOKiK będzie miał prawo interweniować. Skargę można złożyć do UOKiK bez względu na to czy zakaz geoblokowania został naruszony przez sprzedawcę z Polski czy innego kraju EOG. W przypadku firm z innych krajów EOG, prezes UOKiK przekaże odpowiednią informację o naruszeniu do swojego odpowiednika w danym kraju.

Ingerencja może odbywać się na dwóch płaszczyznach.

Pierwsza to relacja przedsiębiorca – konsument. Prezes UOKiK może interweniować w sprawie naruszania zbiorowych interesów konsumentów np. w sytuacjach, w których polski sklep internetowy automatycznie przekierowuje klienta z innego kraju EOG na stronę z ofertą w jego języku, ale różniącą się od tej w języku polskim. Natomiast w przypadku utrudniania polskim konsumentom dostępu do e-sklepu należącego do przedsiębiorcy z EOG, UOKiK może interweniować poprzez Consumer Protection Cooperation (CPC).

Druga płaszczyzna to relacja przedsiębiorca-przedsiębiorca (b2b). W przypadku podejrzenia, iż geoblokowanie ogranicza konkurencję, UOKiK może wszcząć postępowanie antymonopolowe.

Ponadto w obu przypadkach prezes UOKiK może nakładać kary finansowe do 10 proc. obrotów przedsiębiorcy uzyskanych z poprzednim roku.

Dzięki nowelizacji Prezes UOKiK uzyskał dostęp do tajemnicy skarbowej. Powyższe uprawnienie ułatwi obliczanie i orzekanie o karach finansowych wobec przedsiębiorców. Do tej pory nałożenie kar odbywało się z licznymi przeszkodami.

Prezes UOKiK wyjaśnił zalety zmian w tym zakresie:

Problem pojawia się, gdy przedsiębiorca nie odbiera korespondencji od UOKIK, nie odpowiada na nasze wezwania, nie przekazuje danych o wysokości obrotu. Zdarza się, że musimy weryfikować złożone informacje np. w urzędzie skarbowym, przy czym często dane te są objęte tajemnicą skarbową

Nowe przepisy mogą być pomocne także, aby ustalić, czy przedsiębiorca aktualnie prowadzi działalność gospodarczą, w procesie egzekucji kary oraz przy postępowaniach dotyczących tzw. piramid finansowych. W tym ostatnim przypadku dokumenty uzyskane od organów podatkowych mogą pozwolić ustalić, czy finansowanie wynagrodzenia, jakie konsument może otrzymać, jest uzależnione od świadczeń wpłaconych przez kolejnych uczestników systemu.

Zmiany w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów rozszerzają również dotychczasowe uprawnienia do korzystania z tajemnicy bankowej. Uprawnienie prezesa UOKiK do tego typu informacji istniało już wcześniej, w szczególności przy postępowaniach dotyczących ochrony konsumentów i konkurencji oraz pomocy publicznej.

Dzięki nowym przepisom zostanie usprawniona także współpraca między UOKiK a Komisją Nadzoru Finansowego. Ścisła współpraca oraz wymiana informacja ma spowodować skuteczniejszą kontrolę podmiotów z branży finansowej oraz szybszą reakcję na łamanie przez nie przepisów, zwłaszcza praw konsumenta.