Jak się okazuje, do unijnych urzędów i organizacji zajmujących się ochroną konsumenta wpływa coraz więcej skarg od użytkowników serwisów społecznościowych, którzy padli ofiarą oszustw i wyłudzeń, jak np. fałszywe promocje. Składane są również skargi dotyczące niezgodności niektórych warunków umów z unijnym prawem ochrony konsumenta, jak np. pozbawienie użytkownika prawa odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie czy brak możliwości skierowania sporów konsumentów z mediami społecznościowymi do sądu w kraju zamieszkania użytkownika.
Już w listopadzie 2016 roku Facebook, Twitter i Google+ zostały poproszone o ustosunkowanie się do problemów, a 16 marca br. przedstawiciele tych firm przedstawiły Komisji Europejskiej oraz unijnym urzędom ochrony konsumenta proponowane rozwiązania. Komisja poinformowała, że serwisy społecznościowe mają miesiąc na opracowanie konkretnych zmian, które zapewnią zgodność ich portali z przepisami UE. Następnie Komisja i organy ochrony konsumenta przeanalizują te propozycje. Jeżeli jednak nie będą zadowalające, organy ochrony konsumenta będą mogły zastosować środki prawne.
Według unijnych źródeł urzędy krajowe mogą nałożyć bądź wystąpić do sądu o nałożenie kar finansowych na media społecznościowe. W Polsce kara ta może sięgać 10 procent przychodu firmy w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Komisja zastrzegła jednak, że kara finansowa to rozwiązanie ostateczne, ponieważ priorytetem są prawa konsumentów.
Jak podkreśliła unijna komisarz sprawiedliwości i ochrony konsumentów - Vera Jourova, media społecznościowe stały się elementem naszego życia, a większość Europejczyków korzysta z nich regularnie, dlatego najwyższy czas, by i w tym sektorze zagwarantować przestrzeganie surowych unijnych przepisów chroniących konsumentów przed nieuczciwymi praktykami.
Co żądania Komisji i organów ochrony konsumenta oznaczają w praktyce?
Otóż to że media społecznościowe nie mogą pozbawiać użytkowników prawa do skierowania sprawy do sądu w państwie członkowskim zamieszkania; nie mogą zobowiązywać konsumentów do rezygnacji z obowiązkowych praw, np. z prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej w internecie; warunki świadczenia usług nie mogą ograniczać lub zupełnie wykluczać odpowiedzialności mediów społecznościowych związanej z funkcjonowaniem serwisu; treści sponsorowane nie mogą być ukryte, lecz powinny być jako takie oznaczone. Ponadto media społecznościowe nie mogą jednostronnie zmieniać warunków świadczenia usług, chyba że z odpowiednim wyprzedzeniem wyraźnie poinformują konsumentów o powodach takich zmian oraz umożliwią im odstąpienie od umowy. Co więcej warunki świadczenia usług nie mogą przyznawać operatorom mediów społecznościowych nieograniczonej swobody uznania co do usuwania treści. Ostatecznie wypowiedzenie umowy przez operatora mediów społecznościowych powinno podlegać jasnym zasadom, a decyzja w tej sprawie nie może zapadać jednostronnie i bez uzasadnienia.
Zdaniem Komisji Europejskiej firmy prowadzące portale społecznościowe muszą usuwać ze swoich stron wszelkie oszukańcze treści (np. scam), które mogą wprowadzać konsumentów w błąd, gdy tylko dowiedzą się o zaistnieniu takich praktyk. Ich przykładami są rozpowszechniane w mediach społecznościowych fałszywe promocje, np. "wygraj smartfona za 1 euro", które dotyczyły prawdziwego konkursu obejmującego jednak ukryty długoterminowy abonament za kilkaset euro rocznie, ogłoszenia wyłudzające pieniądze od użytkowników czy pułapki w abonamentach.
UE walczy z serwisami społecznościowymi!
Bezpieczne regulaminy sklepów i serwisów internetowych