Internetowa platforma ODR (Online Dispute Resolution)

Jak wynika z przeprowadzanych badań aż 71 proc. europejskich konsumentów uważa rozstrzygnięcie sporu z zagranicznym sklepem internetowym za trudniejsze niż z rodzimym przedsiębiorcą. Natomiast perturbacje przy transakcjach internetowych za granicą spotykają co piątego konsumenta w Unii Europejskiej. Te oraz inne problemy związane ze sporami na tle e-handlu zrodziły potrzebę ułatwienia rozstrzygania konfliktów, zwłaszcza dla konsumentów.

Odpowiedzią na powyższe potrzeby okazało się być rozporządzenie UE nr 524/2013 w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich, które dnia 9 stycznia 2016 r. weszło w życie we wszystkich krajach UE . Internetowa platforma ODR (Online Dispute Resolution), ma utorować drogę do prostszego rozstrzygania sporów w tzw. handlu transgranicznym. Platforma rozpocznie przyjmowanie zgłoszeń dopiero z dniem 15 lutego 2016 roku. Przyczyny wprowadzenia nowego obowiązku ustawodawca uzasadnia w następujący sposób: „ODR daje możliwość prostego, skutecznego, szybkiego i taniego pozasądowego rozstrzygania sporów wynikających z transakcji internetowych. Brakuje jednak obecnie mechanizmów, które pozwalałyby konsumentom i przedsiębiorcom rozstrzygać takie spory przy pomocy środków elektronicznych; działa to na niekorzyść konsumentów, stanowi przeszkodę w szczególności dla internetowych transakcji transgranicznych oraz stwarza nierówne szanse dla przedsiębiorców i w konsekwencji utrudnia ogólny rozwój handlu internetowego.”

ODR to internetowa platforma umożliwiająca rozstrzyganie sporów powstałych w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umów sprzedaży lub umów o świadczenie usług, zawieranych przez Internet, których stronami są konsumenci mieszkający w krajach UE oraz sprzedawcy (przedsiębiorcy) mającymi siedzibę w Unii Europejskiej. Zadaniem ODR będzie udostępnianie konsumentom i e-przedsiębiorcom możliwości zgłaszania sporów podmiotom świadczącym usługi ADR (alternatywne rozstrzyganie sporów) w sieci. Platforma będzie skupiała podmioty ADR w jednym miejscu. Co ważne, ODR ma być dostępna bezpłatnie we wszystkich językach urzędowych UE, co ma zachęcić do korzystania z tej formy rozstrzygania sporów.

Zgłoszenie skargi na platformie następuje poprzez uzupełnienie elektronicznego formularza przez stronę skarżąca, tj. albo przez konsumenta albo przez przedsiębiorcę. Następnie po otrzymaniu kompletnego formularza skargi, platforma ODR niezwłocznie przekazuje stronie przeciwnej informacje o wniesieniu przeciwko niej skargi. Podmiot ADR, która będzie pomagał rozwiązać spór jest wybierany zgodnie przez obie strony. Jest to warunek konieczny, do tego, aby skarga mogła zostać przekazana. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia między sobą albo nie wskażą podmiotu ADR, skarga nie będzie dalej rozpatrywana.

W przypadku zgodnego wyboru podmiotu ADR platforma ODR niezwłocznie i automatycznie przekazuje skargę temu podmiotowi. Podmiot ADR, który wyraził zgodę na udział w rozstrzygnięciu sporu, również poinformuje strony o swoich przepisach proceduralnych oraz o ewentualnych kosztach danego postępowania. Skarga podlega rozpatrzeniu przez ADR bez konieczności fizycznej obecności stron lub ich przedstawicieli, o ile przepisy proceduralne przewidują taką możliwość i strony wyrażą na to zgodę. ADR niezwłoczne przekaże platformie ODR informacje dotyczące wyników postępowania ADR.

Nowe rozporządzenie UE zobowiązało e-przedsiębiorców do udzielania konsumentom informacji o platformie ODR na swoich stronach internetowych, również poprzez udostępnienie linku do platformy. Przedsiębiorca powinien także poinformować o podmiocie lub podmiotach ADR, które są właściwe dla niego np. poprzez wskazanie adresu internetowego strony podmiotu. Umieszczenie odpowiedniego postanowienia w regulaminie sklepu internetowego wystarcza, aby spełnić wymóg wynikający z rozporządzenia. W przypadku, gdy przedsiębiorca składa ofertę z użyciem poczty elektronicznej, to zobowiązany jest on do przekazywania linku do platformy ODR //ec.europa.eu/consumers/odr/ w wysyłanej do konsumenta wiadomości elektronicznej.

Platforma ODR ma na celu umożliwienie rozstrzyganie sporów między konsumentami, a przedsiębiorcami zarówno na terenie jednego państwa, jak i w skali całego unijnego rynku. Dzięki pośrednictwu podmiotów zajmujących się pozasądowym rozstrzyganiem sporów cały spór ma szansę zostać rozwiązany w sposób prosty, szybki i tani, bez konieczności uruchamiania skomplikowanej i obciążanej ogromem spraw machiny sądowej.