GEOPORTAL2 bez numerów ksiąg wieczystych. Decyzja UODO

Postanowienie to zostało wydane 6 kwietnia 2020 r. w ramach prowadzonego wobec Głównego Geodety Kraju postępowania z urzędu w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych dotyczącej udostępniania bez podstawy prawnej na portalu internetowym GEOPORTAL2 (geoportal.gov.pl) numerów ksiąg wieczystych. 27 marca 2020 r. Prezes UODO wszczął z urzędu dwa postępowania administracyjne: jedno w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych w związku z przetwarzaniem danych osobowych bez podstawy prawnej, drugie w przedmiocie nałożenia na Głównego Geodetę Kraju administracyjnej kary pieniężnej za brak współpracy z Prezesem UODO w ramach wykonywania przez niego uprawnień kontrolnych.

Na początku marca organ nadzorczy zdecydował o konieczności przeprowadzenia kontroli u Głównego Geodety Kraju, o czym poinformował go pismem wskazując zakres kontroli oraz termin jej przeprowadzenia. Główny Geodeta Kraju odmówił zgody na przeprowadzenie czynności kontrolnych, czym udaremnił kontrolującym prowadzenie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych. W związku z tym oprócz wszczęcia postępowania administracyjnego, Prezes UODO złożył zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej Warszawa – Śródmieście o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 108 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Zgodnie z tym przepisem kto udaremnia lub utrudnia kontrolującemu prowadzenie kontroli przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.

Należy wskazać, że imię i nazwisko, PESEL, informacje zobowiązaniach finansowych, przysługujących prawach czy sposobie pozyskania tytułu prawnego do nieruchomości – to tylko niektóre dane o właścicielu nieruchomości dostępne w księdze wieczystej. Dysponując tym numerem można więc mieć dostęp do zawartych w niej danych, co może prowadzić do zagrożeń dla wielu osób, jak m.in. do ponownego wykorzystania danych niezgodnie z pierwotnymi celami przetwarzania, czy nieuprawnionego profilowania właścicieli nieruchomości. Tymczasem żaden z obowiązujących przepisów prawa, w tym przepisów regulujących kwestie związane z działalnością Głównego Geodety Kraju, nie uprawnia tego organu do upubliczniania w ramach portalu internetowego GEOPORTAL2 danych dotyczących numerów ksiąg wieczystych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa dane osobowe to nie tylko informacje, które w sposób bezpośredni identyfikują osobę fizyczną, ale i takie, które pozwalają na jej pośrednią identyfikację. Zatem do danych osobowych należy zaliczyć także numer księgi wieczystej, ponieważ dzięki niemu można uzyskać wiele informacji o właścicielu konkretnej nieruchomości.

Warto dodać, że Prezes UODO, a uprzednio Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, wielokrotnie występował do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo o wydanie lub zmianę aktów prawnych w sprawach dotyczących udostępniania przez właściwe organy danych osobowych w postaci numerów ksiąg wieczystych.