Wyłączenie prawa do odstąpienia od umowy?

Odnosząc się do przypadków częściej spotykanych w praktyce obrotu sklepów internetowych – wciąż jako wyjątek pozostają nośniki zawierające nagrania audio-video oraz oprogramowanie komputerowe, o ile te zostały dostarczone konsumentowi w zapieczętowanym opakowaniu. Po otwarciu opakowania konsument traci prawo do zwrotu, co nie wymaga szczególnego uzasadnienia w obliczu możliwości skopiowania zapisu z nośnika. Z innych pozostających w obiegu prawnym wyjątków wspomnieć można prasę, czyli czasopisma, dzienniki i inne periodyki (z wyj. umowy o prenumeratę), również rzeczy ulegające szybkiemu zepsuciu (o krótkim terminie przydatności), a także produkty o charakterze zindywidualizowanym, powstałe według specyfikacji dostarczonej przez klienta.

Nową regulacją jest natomiast przypadek dotyczący rzeczy, która dostarczana jest konsumentowi „w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych” (cytat z art. 38 ust. 5 nowej ustawy). Podobnie jak w przypadku nagrań audio-video, jeżeli opakowanie zostało przez konsumenta otwarte po dostarczeniu rzeczy, prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni przestaje mu przysługiwać. W tej chwili brak jeszcze wyraźnego stanowiska UOKiK co do szczegółów interpretacji tego przepisu. Jak się wydaje, może on dotyczyć niektórych produktów farmaceutycznych, kosmetycznych i innych podobnych, których rozpakowanie nieodwracalnie wiąże się z koniecznością ich zużycia przez jedną osobę (względy higieniczne lub zdrowotne), a przywrócenie produktu do stanu sprzed otwarcia opakowania jest niemożliwe. Prostym przykładem wydaje się być szczoteczka do zębów, także lekarstwa.

Innym nowy postanowieniem dodany w nowej ustawie określający wyjątek jw. dotyczy dostarczania treści cyfrowych niezapisanych na trwałym nośniku. Jeżeli doszło do spełnienia świadczenia za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy – konsument traci prawo do odstąpienia od umowy. Pamiętać jednak należy o istotnym warunku dotyczącym obowiązywania tego wyjątku – konsument musi zostać wcześniej poinformowany przez przedsiębiorcę o utracie tego prawa. W przeciwnym wypadku wyjątek ten nie będzie miał zastosowania, a konsumentowi będzie przysługiwało prawo do odstąpienia na zasadach ogólnych. Jest to kolejny przykład tego, jak niedopełnienie obowiązku informacyjnego może skutkować realną szkodą dla sprzedawcy. Aby zapobiec takiej sytuacji, przy sprzedaży treści cyfrowych niezapisanych na nośniku materialnym należy w procesie składania zamówienia uzyskać od konsumenta potwierdzenie, że został poinformowany o tym wyjątku – np. w postaci checkboxa.