UOKiK – twoje prawa w sklepie i internecie

Czym jest UOKiK?

UOKiK (a właściwie to Prezes UOKiK) to centralny organ administracji państwowej, który czuwa nad przestrzeganiem praw konsumentów oraz zasad uczciwej konkurencji. Może wszczynać postępowania przeciwko przedsiębiorcom, nakładać kary i publikować ostrzeżenia. Jednym z jego kluczowych zadań jest edukowanie społeczeństwa w kwestii uprawnień konsumentów gwarantowanych przez przepisy prawa.

UOKiK działa na podstawie:

• ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów,
• ustawy o prawach konsumenta,
• ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.

Jak UOKiK chroni konsumenta?

UOKiK pilnuje, aby sprzedawcy:

• informowali o prawie do zwrotu (14 dni bez podania przyczyny przy sprzedaży na odległość),
• nie wprowadzali klientów w błąd (np. fałszywe promocje, nierzetelne opisy),
• wywiązywali się z obowiązków reklamacyjnych (rękojmia i gwarancja),
• nie wprowadzali klauzul niedozwolonych do regulaminów i umów.

UOKiK – walka z klauzulami niedozwolonymi

Przykład klauzuli niedozwolonej:

„Sklep nie ponosi odpowiedzialności za wady powstałe w dostawie.”

Klauzule niedozwolone są publikowane w rejestrze prowadzonym przez Prezesa UOKiK.

UOKiK – skargi i postępowania

Jeśli masz problem ze sklepem (online lub stacjonarnym), możesz:

• zgłosić sprawę do rzecznika konsumentów (miejskiego lub powiatowego),
• napisać skargę do Prezesa UOKiK,
• powołać się na wytyczne i interpretacje przygotowywane przez Prezesa UOKiK.

W trudniejszych przypadkach UOKiK może wszcząć postępowanie przeciwko przedsiębiorcy, które może zakończyć się nakazem zmiany praktyki działania oraz nałożeniem kary obliczanej na podstawie obrotu osiąganego przez danego przedsiębiorcę.

UOKiK – informowanie i ostrzeganie

Na stronie uokik.gov.pl znajdziesz:

• ostrzeżenia o nieuczciwych przedsiębiorcach,
• decyzje Prezesa UOKiK,
• poradniki dla konsumentów,
• rejestr firm z nałożonymi sankcjami,
• informacje o aktualnych działaniach Urzędu.

To przydatne źródło wiedzy, zwłaszcza przy zakupach internetowych.

UOKiK – zakupy przez internet

Dla e-commerce UOKiK analizuje m.in.:

• czy regulamin sklepu zawiera obowiązkowe informacje,
• czy klient jest prawidłowo informowany o prawie do odstąpienia od umowy,
• czy sprzedawca prawidłowo informuje o cenie,
• czy sklep nie automatycznie dolicza usług (np. płatna dostawa, ubezpieczenia),
• czy nie stosuje tzw. dark patterns – sztuczek manipulujących decyzją klienta (np. presja czasu, ukrywanie opcji rezygnacji)

Wiele ze wskazywanych zadań Prezes UOKiK wykonuje przy pomocy organu wspierającego jego działalność – Inspekcji Handlowej. Przeprowadza ona m.in. kontrole związane z informowaniem klientów o cenach towarów i usług.

UOKiK, a interes przedsiębiorcy

UOKiK nie tylko chroni konsumentów, ale też:

• dba o równe zasady konkurencji,
• przeciwdziała zmowom cenowym,
• kontroluje koncentracje firm i fuzje.

Jeśli jesteś właścicielem sklepu – online lub fizycznego – musisz mieć świadomość, że nawet nieświadome naruszenia przepisów konsumenckich mogą skończyć się wysoką karą. Ryzyko jest po stronie przedsiębiorcy. Pamiętaj jednak, że w przypadku nieuczciwych praktyk rynkowych twojej konkurencji, również możesz zwrócić się do Prezesa UOKiK.

Podsumowanie – UOKiK a twoje prawa

UOKiK to instytucja, która stoi po stronie konsumentów i jest najważniejszym organem odpowiedzialnym za ochronę ich praw. Niezależnie od tego, czy robisz zakupy w internecie, czy w galerii handlowej, masz prawo do respektowania twych ustawowych uprawnień. Bez dodatkowej ochrony ze strony państwa, konsument często nie mógłby egzekwować swoich praw od sprzedawców.

Jeśli masz wątpliwości – skorzystaj z bezpłatnego wsparcia miejskiego rzecznika konsumentów, a w poważniejszych przypadkach – zgłoś sprawę do UOKiK.

• Chcesz wiedzieć więcej o prawach konsumentów i zakupach online?

• Szukasz pomocy prawnej lub chcesz sprawdzić regulamin swojego sklepu?