Portal bezpiecznego e-biznesu

Kary pieniężne nakładane przez Prezesa UOKIK – jak ustalana jest ich wysokość?

 Kary pieniężne nakładane przez Prezesa UOKIK – jak ustalana jest ich wysokość?

Lexlab Bezpieczne regulaminy sklepów i serwisów internetowych Wycena usługi
Niejednokrotnie Nasi Klienci zadają pytanie jakie mogą być negatywne konsekwencje pozostawienia lub zamieszczenia w regulaminie sklepu bądź serwisu postanowienia naruszającego prawa konsumentów. Oczywiście dla przedsiębiorców najdotkliwszymi reperkusjami praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów są kary pieniężne, które może orzec Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Kary pieniężne nakładane przez Prezesa UOKIK – jak ustalana jest ich wysokość?

Ich wysokość może być różna, a jest to uzależnione od kilku czynników, które przedstawię poniżej. Wyjaśnienia pozwalają na dokonanie przez przedsiębiorcę wstępnego oszacowania wysokości kary pieniężnej, którą mogłoby być zagrożone działanie niezgodne z przepisami ustawy. Należy mieć na uwadze fakt, iż wskazują one wyłącznie sposoby ustalania wysokości kar przewidzianych ustawą.

Podstawa obliczenia

Podstawą obliczenia wysokości kary pieniężnej jest przychód osiągnięty przez przedsiębiorcę w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Co ważne użyto określenia przychód, a nie dochód. Ma to diametralne znaczenie przy ustalaniu wysokości.

Waga naruszenia

Gradacja naruszeń została oparta o etapy zawierania umowy czyli określenie, w którym momencie doszło do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Uznano, iż etap kontraktowania ma znaczący wpływ na swobodę w podjęciu decyzji przez konsumentów, co z kolei decyduje o wadze naruszenia. Wprowadzono zatem system stopniowania, w którym jako najistotniejsze naruszenia zbiorowych interesów konsumentów uznano te, które dokonywane są na etapie wykonywania kontraktu, natomiast w dalszej kolejności wymieniono naruszenia na etapie zawierania kontraktu oraz naruszenia na etapie przedkontraktowym.

Prezes Urzędu wyróżnia trzy rodzaje naruszeń:
  1. naruszenie na etapie przedkontraktowym, w którym dokonuje się oceny zachowania przedsiębiorcy mającego na celu pozyskiwanie nowych klientów (konsumentów) lub złożenie oferty konsumentom, która ma zachęcić do zawarcia kontraktu - od 0,02 do 0,3 % przychodu,
  2. naruszenie na etapie zawierania kontraktu, gdzie ocenia się zachowanie przedsiębiorcy w stosunku do konsumenta, wyrażającego wolę zawarcia kontraktu, polegające na naruszeniu przepisów prawa wpływające na treść kontraktu - od 0,05% do 0,6% przychodu,
  3. naruszenie na etapie wykonywania kontraktu, którego istotą jest zachowanie przedsiębiorcy polegające na wykorzystaniu przewagi wynikającej z zawarcia kontraktu poprzez zniekształcanie wynikających z przepisów praw i obowiązków stron kontraktu - od 0,1% do 0,7% przychodu.
Zgodnie z wytycznymi UOKIK waga naruszenia powinna być ustalana w oparciu o kryteria obiektywne mające zobrazować wpływ naruszenia na sytuację konsumentów, w tym okres trwania określonego naruszenia.

Stosowanie niedozwolonych postanowień umownych wpisanych do rejestru

Osobną kategorię stanowią naruszenia zbiorowych interesów konsumentów polegające na stosowaniu tzw. klauzul niedozwolonych czyli postanowień umownych wpisanych do rejestru prowadzonego przez Prezesa UOKiK. Powodem, dla którego wyodrębniono tę kategorię jest specyficzna dla tej grupy naruszeń przesłanka bezprawności, wynikająca jedynie z treści badanych postanowień umownych w porównaniu z postanowieniami uznanymi za niedozwolone i wpisanymi do rejestru, nie zaś z przepisów ogólnie obowiązujących. W przypadku każdego niedozwolonego postanowienia umownego kwota bazowa wynosi od 0,02% do 0,1% przychodu. Jeżeli mamy do czynienia z tzw. kumulacją naruszeń polegających na stosowaniu klauzul niedozwolonych kwota bazowa nie przekroczy 0,6% przychodu. Ocena określonych klauzul niedozwolonych powinna być dokonywana z uwzględnieniem stopnia ich szkodliwości dla interesów ekonomicznych konsumentów oraz okresu trwania naruszenia.

Okoliczności łagodzące

Jako okoliczności łagodzące czyli umożliwiające zmniejszenie wysokości kary pieniężnej uznano w szczególności (zatem jest to tylko przykładowe wymienienie, a nie katalog zamknięty):
  1. zaniechanie przez przedsiębiorcę stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów– zmniejszenie do 30%;
  2. aktywne współdziałanie z Prezesem UOKiK w trakcie postępowania, w szczególności przyczynienie się do szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania – zmniejszenie do 20%
  3. pozytywna reakcja na wszczęcie postępowania poprzez podjęcie działań mających na celu zaprzestanie praktyki, jakkolwiek nie stanowiących pełnego zaprzestania – zmniejszenie o 10%-20%
  4. dobrowolna rekompensata osobom poszkodowanym szkody poniesionej na skutek naruszenia – zmniejszenie o 10%-20%
Jeżeli nastąpi kumulacja okoliczności łagodzących kara nie może zostać zmniejszona o więcej niż 90% kwoty bazowej.

Okoliczności obciążające

Jako okoliczności obciążające, które mogą spowodować podwyższenie stawki kary pieniężnej traktowane są w szczególności:
  1. umyślność naruszenia – zwiększenie o 50%, z zastrzeżeniem przypadku naruszenia zakazu stosowania niedozwolonych postanowień umownych wpisanych do rejestru przez przedsiębiorcę stosującego postanowienie uznane za niedozwolone w wyniku powództwa wytoczonego wobec niego, w którym zwiększenie nastąpi o 100%,
  2. uprzednie stosowanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, przy czym jako okoliczność szczególnie obciążającą uznaje się powtórne, umyślne naruszenie tego samego rodzaju (obejmujące ten sam sposób naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, np. reklama wprowadzająca w błąd, stosowanie klauzul wpisanych do rejestru) – zwiększenie o 25%-35%,
  3. znaczny zasięg naruszenia - zwiększenie do 20 %.
  4. znaczne korzyści uzyskane w związku ze stosowaniem stwierdzonej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów – zwiększenie o 10%-20%.
Jeżeli nastąpi kumulacja okoliczności obciążających kara nie może zostać zwiększona o więcej niż 200% kwoty bazowej.

Nadzwyczajne podwyższenie kary. W przypadku wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności sprawy takich jak, w szczególności: wyjątkowa szkodliwość działań, wielokrotne uprzednie stosowanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, wskazują, że kara ustalona według kryteriów wskazanych powyżej nie spełni swoich celów, Prezes UOKiK może podwyższyć nakładaną karę.

Maksymalna wysokość kary. Nałożona kara nie może przekraczać 10% przychodów przedsiębiorcy w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Jeżeli wysokość ustalonej kary przekracza tę wartość, karę nakłada się w maksymalnej wysokości.

Kara w szczególnie niskiej wysokości. Prezes UOKiK ma prawo do nałożenia kary w szczególnie niskiej wysokości, jeśli wystąpią okoliczności, które w ocenie Prezesa UOKiK zapewnią, iż kara w niższej wysokości spełni swoje cele. Kary pieniężne mają w głównej mierze odstraszyć przedsiębiorców od stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, ale również zachęcić do wprowadzania odpowiednich zasad etyki w handlu i usługach, co powinno wyjść wszystkim podmiotom na dobre.

Komentarze

‹ Poprzedni artykułZa hejtowanie w sieci można stracić pracę! Następny artykuł ›Informowanie o cenie – plusy i minusy nowych przepisów

Newsletter

Bądź zawsze na bieżąco, czuj się bezpiecznie w sieci. Wcale nie spam. Zapisz się do Newslettera.

Adwokat Art. 178A KK Katowice

Legalniewsieci.pl © 2024. Realizacja: Bling SH. Kodowanie: weboski.

Legalman

Logowanie


Nie masz jeszcze konta?

Zachęcamy do założenia konta.
Rejestracja zajmie Ci tylko chwilę.
Zarejestruj się