Najczęściej spotykanymi przedmiotami praw licencyjnych są programy
komputerowe, utwory multimedialne, fotografie. Podstawowym pytaniem jakie
stawia przeciętny licencjodawca czyli podmiot udzielający licencji jest to: Czy
muszę w tym celu w ogóle opracowywać jakąkolwiek umowę? Co do zasady przepisy prawa autorskiego nie
wymagają konkretnej formy dla umowy licencji. Oznacza to, że można ją zawrzeć
ustnie a nawet w sposób dorozumiany. Wyjątkiem jest licencja wyłączna, dla
której art. 67 ust. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i
prawach pokrewnych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.
Podobnie art. 76 ust.1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności
przemysłowej wymaga dla umowy licencyjnej zachowania formy pisemnej pod rygorem
nieważności. Niezależnie jednak od powyższego najpewniejszym źródłem a
jednocześnie formą zawarcia licencji będzie forma pisemna.
Dlaczego warto dysponować dobrze skonstruowaną licencję?
Mamy świadomość, jak wiele trudu włożyliśmy w stworzenie własnych dzieł
(programu do zarządzania sklepem internetowym, monitoringu stanów magazynowych,
filmu reklamowego). Naturalną koleją rzeczy jest chęć korzystania z naszych
pomysłów przez innych oraz czerpanie przez nas określonych korzyści z tego
tytułu. Najlepszym rozwiązaniem dla określenia jasnych i precyzyjnych warunków
takiego korzystania chroniących zarówno twórcę (autora) jak i użytkownika przed
niedozwolonymi naruszeniami - jest stworzenie dokumentu prawnego regulującego
zasady korzystania z programu komputerowego, gry, aplikacji mobilnej, projektu
graficznego czy książki. Takim dokumentem jest właśnie licencja. Jeżeli chcemy
umożliwić osobie trzeciej korzystanie z naszego dzieła powinniśmy mieć pewność
i gwarancję że konkretna osoba będzie z niego korzystała dokładnie tak jak my
tego chcemy, a nie w sposób dowolny i nieodpowiedzialny, a często
wyrządzający szkodę uprawnionemu.
Posiadanie dobrze skonstruowanej umowy licencyjnej uchroni nas przed
wieloma problemami, albowiem:
- korzystający z licencji będzie wiedział jakie ma prawa a
co znajduje się poza zakresem jego uprawnień,
- określimy czytelne zasady pobierania wynagrodzenia w
przypadku odpłatnych licencji,
- sprawniej i szybciej będziemy mogli dochodzić
przysługujących nam praw związanych z naruszeniem licencji,
- wprowadzimy i łatwo zastosujemy mechanizm chroniący przed
naruszeniami – oznaczenie autorstwa utworu (znak graficzny)
- w sposób czytelny sprecyzujemy okoliczności stanowiące naruszenie
przysługujących nam praw autorskich i szybciej wyegzekwujemy ich
przestrzeganie, będziemy mogli zawrzeć postanowienia dotyczące wysokości kar
umownych za poszczególne naruszenie, co z pewnością ułatwi nam dochodzenie stosownej
rekompensaty pieniężnej,
- czytelnie oznaczymy zakres terytorialny licencji oraz czas
jej trwania
- wzmocnimy nasz wizerunek licencjodawcy jako osoby
świadomej, rzetelnej, fachowej, dbającej nie tylko o swoje interesy ale także korzystających
z licencji.
Minimum treści każdej umowy licencyjnej stanowić będzie zatem określenie
stron umowy, dokładny opis utworu którego dotyczy licencja (np. opis aplikacji
czy nagrania) oraz udzielenie przez licencjodawcę uprawnienia do korzystania z
utworu na określonych polach eksploatacji. Wskazać można dodatkowo czy licencja
jest zawierana na czas oznaczony czy nieoznaczony, czy ma wyłączny bądź
niewyłączny charakter, czy jest odpłatna, czy nie, kary umowne za jej
naruszenie oraz warunki aktualizujące ich zapłatę, a także wiele innych praw i obowiązków stron
Ważne jest to aby zrozumieć, że dokument prawny jakim jest licencja
stanowi przede wszystkim instrument ochronny praw powstałych w wyniku naszej
ciężkiej pracy.