Allegro i InPost pod lupą UOKiK – greenwashing

Czym jest greenwashing?

Greenwashing to działania marketingowe, które mają sprawiać wrażenie, że dana firma działa proekologicznie, choć w rzeczywistości jej wpływ na środowisko jest pomijalny lub wręcz negatywny. W praktyce wprowadza to konsumenta w błąd i wpływa na jego decyzje zakupowe w nieuczciwy sposób.

Zarzuty Prezesa UOKiK

Allegro – drzewo dla wtajemniczonych

Firma promowała akcję „Sadzimy drzewa za odbiór przesyłek”, deklarując, że za każde 10 przesyłek posadzi drzewo „w imieniu” klienta. Od 2024 r. do tej obietnicy dodano jednak nowy warunek: konieczność wpisania dedykacji w ciągu 30 dni. Informacja ta była słabo zakomunikowana – nie pojawiała się w aplikacji, przy odbiorze paczek ani w przypomnieniach. W praktyce wielu klientów nie miało świadomości, że muszą wykonać dodatkowy krok. Tym samym, wiele drzew zostało w ten sposób nieposadzonych z uwagi na brak odzewu klienta po zrealizowaniu 10 przesyłek. Prezes UOKiK uznał to za wprowadzanie konsumentów w błąd.

DHL, DPD, InPost – „zielona flota”

Wspomniane spółki kurierskie w kampaniach promowały swoje dostawy jako „zeroemisyjne” i „neutralne dla środowiska”, jednak większość ich floty nadal opiera się na pojazdach spalinowych. Dodatkowo komunikaty sugerowały korzyści środowiskowe, które nie były poparte dowodami. Przykład? Hasło „jeden paczkomat dziennie redukuje tyle CO₂, co 9 drzew” – które nie miało rzetelnego potwierdzenia.

W komunikacji tych firm pojawiały się także elementy ecoshamingu – subtelna presja, aby konsument czuł się winny, jeśli nie wybierze promowanej „eko-opcji”, która w rzeczywistości przenosiła koszty z przedsiębiorcy na konsumenta.

Dlaczego greenwashing jest zły?

Nieuczciwe działania marketingowe:

• wprowadzają konsumenta w błąd – nie może on podjąć świadomej decyzji zakupowej opartej na stanie faktycznym,
• zniechęcają do prawdziwie ekologicznych rozwiązań – np. poprzez przerzucanie kosztów bezpośrednio na konsumenta,
• szkodzą uczciwej konkurencji – firmy naprawdę wdrażające kosztowne proekologiczne rozwiązania są spychane przez tych, którzy jedynie je sygnalizują i uwidaczniają w kampaniach marketingowych dla zysku.

Co grozi firmom?

Każdej ze spółek grozi kara finansowa do 10% rocznego obrotu za każdą zakwestionowaną praktykę. Wymiar maksymalnej kary wskazuje ustawa, a decyzja należy do Prezesa UOKiK. Ostateczna kwota zależy od przebiegu postępowania oraz skali naruszeń.

Jak rozpoznać greenwashing?

1. Uważaj na ogólnikowe hasła: „naturalny”, „eko”, „przyjazny środowisku” – bez konkretów to puste slogany.
2. Sprawdzaj szczegóły: Czy firma podaje dane? Skład materiałów? Emisje? Warunki promocji?
3. Nie daj się zwieść grafikom: Zielony kolor i liście w reklamie to nie dowód na ekologiczną działalność.
4. Weryfikuj wpływ: Czy paczka dostarczona pojazdem elektrycznym to rzeczywiście „zeroemisyjna” dostawa?

Podsumowanie

• Greenwashing to realny problem, który dotyka coraz większą liczbę firm i konsumentów.
• Prezes UOKiK rozpoczął zdecydowane działania, aby przeciwdziałać nieuczciwym praktykom, które naruszają nie tylko interes konsumentów, ale również mogą negatywnie wpływać na środowisko naturalne i postrzeganie ekologii.
• Konsumenci muszą być świadomi swoich praw i krytycznie podchodzić do „zielonych” komunikatów, aby nie paść ofiarom manipulacji ze strony nieuczciwych przedsiębiorców.

Chcesz wiedzieć więcej o prawach konsumentów i ochronie przed manipulacją marketingową?

1. Odwiedzaj regularnie: www.legalniewsieci.pl
2. Śledź nas na Facebooku: facebook.com/legalniewsieci
3. Szukasz pomocy prawnej lub chcesz sprawdzić legalność komunikacji Twojej marki?

Sprawdź: www.lexlab.pl – kancelaria e-commerce i prawa konsumenckiego.